Neure adiskide laztan On Franzisko Ozerin,
Gatzagako abade jaunari
bere amaren eriotzeagaitik
Adiskidea, damuz beterik
Gaur zugan gogoratuaz,
Amaren doiak gura neuskizuz
Goratu negar-kantuaz;
Baña nik, zelan kantau daiketzut
Itzak egoki neurtuaz,
Zer dan ama bat semetxoari
Bularra biotz osuaz,
Emon da emoten dagoanean
Azturik bere buruaz,
Zoratzen dala laztanka pozez
Aiñ ondorengo gozuaz?
Zelan kantau nei, zelako begiz
Dakusan bere umea!
Ze atsegiñaz zartzarorako
Kerizpegarri maitea!
Ze aukerakaz ikusten daben
Etorkizuna berea!
Ze jolasakaz besartetuten
Landara guri gaztea!
Eta ze gogoz bere on arren
Artu edonoz nekea!
Gogoraturik bera jakola
Erraietako lorea!!!
Ak bai, zainduten dabela zintzo
Gau ta egun lora dontsua,
Izotzen batek galdu eztaion
Datorrenean negua,
Ak bai, daukala lora arentzat
Ardura berarizkua,
Ak bai, otziten bada baturik
Emoten deutsa berua,
Ak bai, udea datorrenean
Ipar aixetxo lekua,
Ill eztakion biotz erdiko
Biotz zorionekua.
Arek gogoa beste lekutan
Lurrean eztau ipinten,
Amak ez daki semea maite
Noraño daben egiten;
Pelikanoak bere odolaz
Umeak badauz aziten,
Eta onegaz entzun orduko
Edozeiñ bada arritzen,
Adiskidea, zer gitxiago
Amagan dogu ikusten
Umeak gaitik eurak badabez
Eurrez biziak galduten?
Ezin neike nik ze andia dan
Azaldu amatasuna,
Nire biotzak bakarrik daki
Zelan dan aitatasuna;
Baña, onek, non umeentzat dau
Amaren maitatasuna?
Non aren txera, non aren laztan,
Non aren apatztasuna?
Itxasorratzak Iparrerako
Badauka zaletasuna,
Ama semeak onak badira
Non dago naieztasuna?
Zeuk gaur ondo ta ondo dakizu,
Ze bakotasun andia,
Geratu jatzun etxean amak
Utsitutean aulkia;
Agaz berrogei urtean euki
Izan badozu gloria,
Bere begiak itxiagaz bat
Etxatzun etxe guztia,
Illun gelditu, zirudiala
Upa bat bizi bizia,
Aixe bolada batek amatau
Baleutsu legez argia?
Gaur ezdakusu ixilltasun bat
Illuna zeure etxean,
Basamortuan ikusten dana
Udea amaitutean,
Txoriak doaz orduan damuz
Leku obien atzean,
Dakuselako negu gogorra
Datorkuela ostean,
Ta zure amak zeruetara
Eriotzeak jotean,
Ez dau iges ein negarrez urtzen
Zeu itxi arren lurrean?
Orrexegaitik pozik bagarik
Gaur sartzen zara etxera,
Ez dozulako nok egin lengo
Ongi etorri ederra,
Amak gomutan ikutzen deutsu,
Baña, ez urten atera;
Ta begiratu arren zuk miñez
Au egoten zan oera,
Ai! an ez dago, egunak dira
Egin ebela atera,
Arimeak ux egiñikoan
Eroateko lurpera.
An bere gauzak bakar, geldi ta
Isillik dozuz billatzen,
Zeintzui deutsezun mututasunaz
Diñotsuen au aituten;
«Ai! ugazaba, etxekoandreak
Gaur ez gauz erabilliten,
Zer gertetan da etxe onetan
Beragaz zer da jazoten,
Zure zotiñak dantzuguz baña
A ezpadogu sentitzen,
Ixilltasun au, nondik sortu da?
Zek zaitu minberatuten?».
* * *
Adiskidea, laguntzen deutsut
Soilltasun illun orretan,
Zuk artu dozun tamal andia
Andiena da benetan;
Senide ur bat baga aurkitzen
Gaur zara mundu onetan,
Danak guztiak largau zaitue
Batel bat itxasoetan,
Oi daben legez arrantzaleak,
Deslai itxiten sarritan,
Abietean larri aldian
Euren buruak salbetan.
Beste ainbeste gaur zugaz bere
Niri jat begitanduten,
Olatu garratz artean deslai
Bakarrik zaitut ikusten,
Burutantziño batek emendik,
Besteak bestetik joten
Zaitue, eta zure biotza
Paibenak dabe larritzen,
Ta larritasun orreik ariman
Zeinbat zaituen estutzen
Ezin dot esan zotinka eta,
Nago ixillik puskaten!!!
* * *
Intziria ta guzti bere nik,
Gaur deutsut lagundu gura,
Barreka sarri natxatzulako
Alboan izan laguna;
Eta lagun bat izango bada
On ta gatxean ziurra,
Jaso bear dot neure biotz au
Zeugaz batera Zerura,
Eskatze arren amarentzako
Ango zoriontasuna,
Baldin garbitzen badago beian
Erruen ezaintasuna.
Adiskidea, bene benetan
Gogoan eukitekoa
Izango jatzu zezeillaren
Egun azkenengokoa,
Urte danetan lenengo illun
Jarriko deutsu barrua,
Baita argitu berak egingo
Deutsu barriro gogua,
Bururaturik Kristogan zelan
Ill jatzun ama gozua,
Bere illtea izan dalako
Eriotza bat dontsua.