Gaztezaroan neukan aldian
Alegera biotza,
Txairoagoa barriz gaur baño
Bideetarako gorputza;
Joan etorri arin bat neban
Nik egin Gernikaruntza,
Eta gaur kantau nai neuke zelan
Ibilli nintzan aruntza.
Basorik baso Solluben zear
Jatsiaz beruntz niñoian,
Mendiak berde nekutsazala
Itxas urdiña aurrean;
Etxalde zuri asko or emen
Gorderik zugatz artean,
Non bizi ziran len bizkaitarrak
Aukera bete betean.
Bagilla zan da, zugatz guztiak
Egozan orriz jantziak
Perlaz legetxe loreagotu
Eginda lora guztiak;
Inontz gozoak eukazalako
Txipristiñakaz bustiak,
Gari buruak mardo egozan,
Artoak sendo jagiak.
Astiro bera jatsi nintzan da
Lauan banoa aurrera,
Zoratuagaz begiratzean
Alde bat zeiñda bestera;
Nor ez zoratu ikusitean
Aren ikusgei ederra,
Txori politak txorrotxioka
Eztitzen beben gañera?
Eguzkia zan goizetik jagi,
Errañu meiak jaurtika,
Laster txuntxurrak asi jakozan
Barreka iratzarrita;
Bildots ta txalak ikotian da
Ibai errekak dizdizka,
Alako goizik ez dot ikusi
Ikusi arren amaika.
Bizkaiak ditu ibar galantak,
Danetan baña nausia
Uste dot dala Gernika aldeko
Zelaitza zabal andia;
Ain da malatsa, aiñ lur ugari,
Madura zoragarria,
Non bizi oi dan neke gitxigaz
Eroso nekazaria.
Begiztetean baña Gernika
Toki aiñ entzutetsua,
Samurtu jatan biotza laster
Bai eta poztu barrua;
Bera zalako joateko ara
Bien eustana gogua,
Bera zalako gure ertegi
Gure Batzarren lekua.
Bai, antxe neban garaitxo baten
Begiztau etxe santua,
Gure legien ol zar zabalen
Gordetegi aiñ dontsua;
Zugazti batek eukala ondo
Egoki kerizpetua,
Baña zugatz bat an ortu baten
Nekusan berarizkua.
Antxe egoan maitetzen neban
Aretx danetan autua,
Zeiñen aurrean itzalez laster
Billostu neban burua;
Ikusitean baña zartuta
Osoro aguratua,
Begietatik abiau jatan
Tantakaz jausten malkua.
Malko artean deituten deutsat:
O! Aretx itzalgarria!
Zizpuru luze bat egin eta
O! Zugatz agurgarria!
Zeruak daki noztik zagozan
Or erne eta azia,
Izan zinaiten Bizkaiarentzat
Bere banderan jarria.
O! Aretx dontsu busti bagea
Erejiako euriak,
Zure ezkurrak agaitik ziran
Danak osasungarriak;
Beti ezkotu eutsuzalako
Erroma aldeko odeiak,
Gorputz susterrak, buru besangak,
Abar, kimu ta orriak.
Etzinduezan iñoz eurendu
Gaztelar ta arrotz gaiztuak,
Nai izan arren areik sarritan
Izan bai zure goikuak;
Baña bat einda pillo batean
Asaba antxiñakuak
Gorde ebezan akatsik baga
Euren lege zar dontsuak.
Osterantzean esan daiela
Gaur Padurako mendiak,
Zirealako eurak an izan
Orduan ikuslariak,
Burua arro ekarri arren
Ordoño bildurgarriak,
Ea etziran bere odolaz
Gorritu ango arriak.
Autortu beie Gordexolako
Txuntxur andi ta txikiak,
Zeintzuk dagozan orduan zelan
Alan gaur bere zutiak;
Ze zurra artu eban Juan Zerda
Zeken azartu andiak,
Ta ze garaipen barriz bestera
Jaritxi eban Bizkaiak.
Autortu begi Anbotok eta
Autortu begi Gorbeiak,
Zer artu eban bigarren aldiz
Zerda betiko etsaiak;
Urreratzean Otxandiora
Ta askok galtzean biziak,
Ea irakin ezpeutsen ari
Orduan errai larriak.
Kantau begie Sollubek eta
Mungia aldeko tontorrak,
Ezpazirean izan beste beiñ
Asabak ausiezkorrak;
Non erdaldunai emon eutsezan
Gomutagarri gogorrak,
Ez eukalako neurririk bere
An bota eben odolak.
Egun guztian an ekin eutsen
Alderdi biak sutuak,
Lantza ezpataz eta su-armaz
Biziro amorratuak;
Baña nagusi urtendakoan
Bizkaitar otso zintzoak,
Bildotsak legez emendik doaz
Bildurrez Gaztelakoak.
Orretaraxe zirealako
Izan len gure Asabak,
Gorputza sendo gorde zenduan
Baita besangok zabalak;
Erakutsita arrotz guztiai
Euren bizkaitar bizarrak,
Aukeran emen eiten ebezan
Zure azpiko batzarrak.
Agur o! Aretx aztu eziña
Banoa oraiñ etxera,
Etzaitez arren oraindik jausi
Alditxo baten lurrera;
Semetxo orrek bota artean
Kerizpe zabal ederra,
Bizi gaitean Asaben gisan
Lege zarrakaz aurrera.
Zeruak alan gura da
Landara barri samurra,
Aitak legetxe ugari emon
Arren egizu ezkurra;
Artu egizu baita zuk bere
Eiten deutsudan agurra,
Ikusiko al zaitut barriro
Egin baño len agura.
Nik emon neutsan berba orixe
Sarri jatana gomutau,
Beti egiterik ezelan bere
Baña biotzak nai eztau:
Arbola zarra ill zan betiko,
Semeak poztuten enau,
Ai! gure lur on Bizkaia zana
Vizkaitu dalako danau!!!